KÛTÜ’L-AMÂRE ZAFERİ’NİN 101. YILI

KÛTÜ’L-AMÂRE ZAFERİ’NİN 101. YILI

Kûtü’l-Amâre Zaferi geçen yıl epey konuşulmuştu. Zaferin 100. yıldönümüydü.

Kûtü’l-Amâre’de İngiliz askerlerini kuşatma 7 Aralık 1915’te başlamış, ancak 29 Nisan 1916’da nihaî zafer elde edilmişti.

Kûtü’l-Amâre, Bağdat’ın 170 km. güneyinde Dicle kıyısında 6500 nüfuslu bir kasabadır.

Geçtiğimiz 29 Nisan’da, zaferin 101. yıldönümünü idrâk ettik. Zaferin tartışmasız kahramanı Halil Paşa‘dır. Halil Paşa, Enver Paşa‘nın kendisinden iki yaş küçük amcasıdır.a

Halil Paşa 29 Nisan 1916’da, zafer gününde, askerlerine şöyle hitap ediyor:

“Orduma, / Arslanlarım,

1. Bugün, Türklere şan ve şeref, İngilizlere ise kara meydan olan şu kızgın toprağın güneşli semasında şehitlerimizin ruhları sevinç içinde uçarken, ben de hepinizin pâk alınlarından öpüyor ve hepinizi tebrik ediyorum.
2. Bize, iki yüz yıldan beri tarihimizde bulunmayan bir olayı kaydettiren Cenab-ı Allah’a hamd ve şükür ederim. Allah’ın büyüklüğüne bakınız ki, bin beş yüz yıllık İngiliz devletinin tarihine böyle büyük bir olayı ilk defa yazdıran, Türk süngüsü oldu. İki yıldır süren dünya savaşı, böyle parlak bir olayı daha göstermemiştir.
3. Ordumuz, gerek Kût karşısında ve gerekse Kût’u kurtarmaya gelen ordular karşısında 350 subay ve 10.000 neferini şehit vermiştir. Buna karşılık Kut’ta, 13 general, 481 subay ve 13.300 er teslim alıyorum. Bu teslim aldığımız orduyu kurtarmaya gelen İngiliz kuvvetleri de 30.000 zayiat vererek geri dönmüşlerdir.
4. Şu hâle bakınca, dünyayı hayretlere düşürecek iki büyük fark görülür. Tarih, bu olayı yazmak için kelime bulmakta zorluk çekecektir.
5. İşte, Türk sebatının İngiliz inadını kırdığı birinci olayı Çanakkale’de, ikinci olayı da burada görüyoruz.
6. Yalnız süngü ve göğsümüzle kazandığımız bu zafer, yeni olgunlaşan savaş durumumuz karşısında, gelecekteki başarımızın da parlak bir başlangıcıdır.
7. Bugüne ‘Kût Bayramı’ adını veriyorum. Ordumun her ferdi, her yıl bugünü kutlarken, şehitlerimize Yasinler, Tebârekeler, Fatihalar okusunlar. Şehitlerimiz yüce hayatlarında, semâvâtta kızıl kanlarla uçarlarken, gazilerimiz de istikbâldeki zaferlerimizle gururlansınlar.

Altıncı Ordu Komutanı/Tuğgeneral Halil“ (Mehmet Emin Dinç, “Halil Kut Paşa ve Kut Zaferi”, Kûtü’l-Amâre Zaferi’nin 100. Yıl Münasebetiyle I. Dünya Savaşı’nda Irak Cephesi Uluslararası Sempozyumu 28-29 Nisan 2016 Mardin Bildiriler, Ankara 2016, s. 441 vd.)