«

»

Tem 08

DELİ DUMRUL

DELİ DUMRUL

Dede Korkut boylarının en ilgi çekici olanlarından biri Duha Koca oğlu Deli Dumrul boyudur. Hani kuru çayın üzerine köprü kurup geçenden 33, geçmeyenden döve döve 40 akça alan ve Azrail ile dövüşmeye kalkan kahramanımızın destani hikâyesi. Bu yazıda, vaktiyle Millî Folklor dergisinde çıkmış bulunan “Deli Dumrul ile Kazakların Korkut Ata’sı Arasında Bir Mukayese” adlı makalemden söz etmeyeceğim; Deli Dumrul’un farklı bir adından söz edeceğim.

Deli Dumrul’un adı, Yazıcıoğlu’nun Topkapı Sarayı’nda bulunan nüshasındaki bir parçada başka şekilde geçer. Bu parçayı ilk defa 1934 yılında Rıdvan Nafiz (Edgüer) Türk Tarih, Arkeologya ve Etnografya Dergisi‘nin II. cildinde yayımlamıştır.

Aynı parça daha sonra Orhan Şaik Gökyay’ın 1938’de yayımladığı Dede Korkut kitabında şöyle yer alır:

“Selim oğlı Karamanı sevüb Tangrı yaradan ulu sultan budağı altun köpri yapan Azrail’le savaş kılan salkum salkum don geyen, sakar atın oynadan Tokuş Koca oğlı Tuğrul Sultan.” (s. 123).

Deli Dumrul’un adını Tokuş Koca oğlu Tuğrul Sultan olarak veren bu küçük ibare Muharrem Ergin’in 1958’de yayımlanan Dede Korkut Kitabı I adlı eserinin 37. sayfasında da vardır.

Orhan Şaik Gökyay, 1973’te yayımladığı Dedem Korkudun Kitabı‘na üç sayfalık Topkapı yazmasının fotokopisini de koymuştur. İbare fotokopinin 3. sayfasının ilk iki satırında bulunmaktadır.

Biz son araştırmalardan biri olarak Bahaeddin Ögel’in Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten-1988‘de bulunan “Dede Korkut Kitabı’nın Eski ve Yazılı Kaynakları Hakkında (Topkapı Sarayındaki Oğuz Destanı Parçaları ile Karşılaştırma)” adlı makalesinde yer alan kaydı da yazalım:

“Selim oğlu Karaman’ı sevüp Tanrı yaradan! Ulu Sultan budağı! Altın köprü yapan! Azrayil’le savaş kılan! Salkum salkum don giyen! Sakar atın oynadan! Tokuş Koca oğulu Tuğrul Sultan!”  Bahaeddin Ögel, “Delü Dumrul’un adını Tuğrul diye düzeltmiş bulunuyoruz.” (s. 125) diyerek bu farklı isme dikkat çekmiştir.

Alıntı