DEDE KORKUT

DEDE KORKUT

Dede Korkut’tan ilk bahseden kaynak, İlhanlı veziri Reşideddin Fazlullah tarafından 1300’lerin hemen başında yazılan Câmiü’t-Tevârîh adlı Farsça eserdir. Bu eserin “Târîh-i Oguzân ve Türkân ve Hikâyet-i Cihângirî-i U” (Oğuzların ve Türklerin Tarihi ve O’nun -Oğuz Kağan’ın- Cihangirliğinin Hikâyesi) bölümü, Oğuzname’nin en eski rivayetidir. Bu Farsça rivayetin mükemmel ve açıklamalı bir çevirisi Zeki Velidî Togan tarafından hazırlanmış ve 1972 yılında yayımlanmıştır. İşte bu yayının 55. sayfasında bulunan Dede Korkut’la ilgili en eski kayıt şöyledir:

“Bu Qorqut, Bayat boyundan Kara-Hoca’nın oğlu olup çok akıllı, bilgili ve kerâmet sahibi bir insandı. İnal Han Sır Yavquy zamanında ortaya çıkmıştır. Bu sözleri nakledenin dediğine göre iki yüz doksan beş yıl ömrü olmuştur. Güzel sözleri, söylenen kerâmetleri ve hakkındaki hikâyeler pek çoktur ve ayrıca zikredilecektir.”  

Reşideddin, Korkut hakkındaki hikâyelerin ayrıca zikredileceğini söylediği hâlde maalesef bunu yapmamıştır.

Daha sonra Yazıcıoğlu Ali’nin 1423’te yazdığı Tevârîh-i Âl-i Selçuk‘ta Korkut Ata adı geçer. Abdullah Bakır, 2008’de Yazıcızâde’nin eserini doktora tezi olarak hazırlamıştır. Basılmamış olan bu tezin 24. sayfasında Korkut Ata adı şöyle geçer:

“Peygamber aleyhisselâm zamânına yakın bir zamanda Beyâsî  boyından Korkut Ata koydı. Oguz kavminüng bilgesi-y-idi, ilhâm iderdi. Eyitdi: ‘Âhir zamânda girü hanlık Kayına dege, dahı kimesne ellerinden almaya.’ didügi Osmân -rahmetullah- neslindendür.”

Bilindiği gibi Dede Korkut’un hanlığın Kayı boyuna geçeceğine dair bu sözü, Dede Korkut Kitabı’nın mukaddimesinde de vardır.

Alıntı