New York Times’tan anlaşmanın yüzüncü yılında yeni harita (1)

New York Times’tan anlaşmanın yüzüncü yılında yeni harita (1)                                                                                                       www.kenansahbaz.com

Osmanlı topraklarını dağıtan Sykes-Picot’un alternatifi olan Amerikan haritasına göre, kalan bölgeler altı ayrı parçaya ayrılıyor.               Amerikan New York Times gazetesi, Osmanlı topralarını paylaştıran Sykes-Picot Anlaşması’nın 100. yıldönümünde arşivden yeni bir haritayı sayfalarına taşıdı.                                                                                                                                                                           Dönemin ABD Başkanı Woodrow Wilson tarafından hazırlanan harita, İngiltere ve Fransa’nın masaya getirdiği Sykes-Picot’un alternatifi.                                                                                                                                                                                                                         Gazetenin görüş sayfasındaki yazıda haritayla birlikte ‘Sınırlar bu şekilde çizilseydi Orta Doğu kurtarılabilir miydi?’ sorusu yöneltiliyor.   Haritaya göre Osmanlı topraklarının İstanbulve çevresini içine alan Constantinopolitan State, İzmir’in bulunduğu Smyrna, Kürdistan,Erzurum ve çevresini de kapsayan Ermenistan, Mezopotamya, Suriye ve Türkiye olarak altı parçaya ayrılıyor.

SÖMÜRGECİLERİN KANLI MİRASI                                                                                                                     

Tam 100 yıl önce 16 Mayıs’ta, İngiltere ve Fransa Ortadoğu’yu bölüşmek için gizli bir anlaşma imzaladı. İki sömürgeci gücün imzaladığı, Ortadoğu halklarının isteklerini ve gerçeklerini hiçe sayan Sykes-Picot anlaşması bugün de devam eden bir çok sorunun temeli.                                                                                                                                                                                                                     Masadaki Osmanlı İmparatorluğu haritasının üzerinde, Akdeniz kıyısındaki Akka’ya koyduğu parmağını kuzeye doğru, ta Kerkük’e kadar sürükledi: “Buradan E noktasından, Akka’dan; K noktasına, Kerkük’e kadar bir çizgi çekmek istiyorum.”                                       İşte Ortadoğu’da bugün de devam eden bir çok sorunun ve çatışmanın temellerini oluşturacak gizli anlaşmaya giden yol, 36 yaşındaki İngiliz politikacı ve diplomat Sir Mark Sykes’ın bu sözleriyle başlamış oldu.

MASABAŞINDA PAYLAŞIM                                                                                                                                 

Tarihçi James Barr’ın ‘Kumda bir hat’ (A line in the sand) adlı kitabında anlattığına göre, tarih 16 Aralık 1915’di. Kendisini Ortadoğu uzmanı olarak pazarlamış ama bu konudaki bilgisi şüpheli Sykes, İngiltere savaş kabinesine Osmanlı topraklarının nasıl paylaşılması gerektiği konusundaki görüşlerini anlatıyordu:
“Bu hattın güneyi bizim denetimimizde olmalı. Kuzeyini Fransızlara bırakabiliriz. Fransa ile bu konuda mümkün olduğu kadar çabuk anlaşıp, Suriye konusunda da kesin bir anlaşmaya varmalıyız.”
Osmanlı topraklarının nasıl paylaşılacağının tartışıldığı bu toplantıdan iki yıl sonra, Filistin’de birİsrail Devleti kurulması için ilk adımları atan zamanın Deniz Kuvvetleri Amirali Arthur Balfour, Sykes’ın önerisi karşısında kuşkuluydu:
“Mısır’ın 90-100 mil doğusundaki toprakları önemsiyoruz ama siz bize daha da doğuya çöle ve çok az ekilebilir toprağı olan bir alana doğru gitmemizi öneriyorsunuz. Bu bizim Mısır’daki pozisyonumuzu güçlendirmek yerine zayıflatır.”
Tartışmaları dinleyen dönemin İngiltere Başbakanı Henry Asquith toplantıya noktayı koydu:
“Fransızlarla diplomatik bir anlaşma yapmalıyız.” 

Kaynak: Al Jazeera Türk                                                                                                                                          

Kaynak: New York Times’tan anlaşmanın yüzüncü yılında yeni harita