EĞE KEMİĞİ
Önce “yaratılış”tan başlayalım. “Kadın”ın Hz. Âdem’in eğe kemiğinden yaratıldığı kanaati yaygındır. Bizce kadın-erkek eşitsizliğine dair inancın arka planında bu kanaat yatmaktadır. Konuyla ilgili âyet meâlen şöyle:
“Ey insanlar! Sizi bir tek nefisten yaratan ve ondan da eşini yaratan, ikisinden birçok erkek ve kadın üreten rabbiniz(e karşı gelmek)den sakının.” (Nisâ Sûresi, Âyet: 1.)
Burada üzerinde durulması gereken ifade şu: Sizi bir tek nefisten yaratan ve ondan da eşini yaratan…
Bazı müfessirler buradaki “bir tek nefis”ten Hz. Âdem’i anlamışlardır. Nitekim Elmalılı Hamdi Yazır bu konuda şöyle der:
“Bu nefs-i vahidden murad Hazret-i Âdem, zevcinden murad da Hazret-i Havva olduğunda ittifak ve icmâ vardır.” (bk. HAK DİNİ KUR’AN DİLİ, Türkçe Tefsir, İst. 1971, c. 2, s. 1273)
Hz. Havva’nın, Hz. Âdem’den yaratıldığını söylemek, kadının Hz. Âdem’in kaburga kemiğinden yaratıldığı inancını teyit etmek olur ki bizce doğru değildir. Evvel emirde “nefis” kelimesi müennestir, “Âdem”i temsil etmez. Zira “Onu [Âdem] çamurdan yarattın.” (bk. Âraf Sûresi, Âyet: 12) ve emsali âyetlerden de anlaşılacağı üzere Âdem müzekkerdir. Ayrıca “nefis”in lügat anlamı “can, cevher”dir. Dolayısıyla, Havva validemizin “nefs-i vâhid”den yaratılması ifadesini, “Hz. Âdem’in bir parçasından yaratılmıştır” diye değil de, “Hz. Âdem’le aynı cevherden yaratılmıştır” şeklinde anlamak gerekir. Şeyh Sâdî de bir beytinde insanoğlunun tek cevherden yaratıldığını söyler ki beyit şöyledir:
“Benî Âdem âzâ-yı yek-dîgerend//Der-âferîneş zi-yek-gevherend”=İnsanoğlu birbirinin âzâsı gibidir. Çünkü bir cevherden yaratılmıştır. (bk. Mehmed Said Efendi, Mülistân, İst. 1291, s. 28)
Hz. Peygamberimizin: “Kadın eğe kemiği gibidir. Onu doğrultmak istersen kırarsın” (bk. Riyâzu’s-Sâlihîn, DİB Yayınları, Ankara 2013, c. 1, s. 284) ve benzeri sözleri, yaratılıştan gelen insan tabiatını değiştirmeye kalkmanın sakıncalarını anlatmak için söylenmiştir. Bu sözler kadının, Hz. Âdem’in eğe kemiğinden yaratıldığının delili olamaz.
Hz. Havva’nın, Âdem aleyhisselamın eğe kemiğinden yaratıldığına dair haberlerin kaynağı “Kur’ân” değil, “Tevrat”tır. İlgili rivayetleri Tevrat’tan aynen aktarıyoruz:
“Ve Rab Allâh, Âdem’in yalınız bulunması eyü değildir ana kendisine münâsib bir yardımcı halk edeyim dedi.
…
Ve Rab Allâh, Âdem’e ağır bir uyku getürmekle uykuda anın eyegü kemiklerinden birini alarak yerini et ile toldurdı. Ve Rab Allâh, Âdem’den aldığı eyegü kemiğinden nisâ yaradup anı Âdem’e getürdi. Ve Âdem şimdi bu kemiklerimden kemik ve etimden etdir. Bu, insandan alındığı içün ana nisâ tesmiye olunsun dedi.” (bk. KİTAB-I MUKADDES, [Tekvin, 2. bâb, âyet: 18, 21, 22, 23] İst. 1910, s. 4)
Alıntı Yeniçağ: Ahmet SEVGİ
Tweetler yükleniyor...